Κατοικίες: Τι προκαλεί αυτό το «ράλι» στις τιμές αγοράς & μίσθωσης;

Το καλοκαίρι του 2022, η αύξηση της τουριστικής βιομηχανίας στη χώρα μας αναμένεται να σημειώσει νούμερα ρεκόρ, κυρίως λόγω της ανεπίσημης λήξης της πανδημίας. Αυτό το γεγονός, σε συνάρτηση με τις επενδυτικές ευκαιρίες που δημιουργήθηκαν στον κλάδο της εγχώριας κτηματαγοράς, λόγω των μνημονίων, αλλά και την άνθηση των έργων ανάπλασης σε πολλά μέρη της χώρας, προκάλεσε ένα κύμα συσσωρευμένης ζήτησης για αγορά ή μίσθωση ακινήτων.

Μια απότομη ζήτηση που όπως ήταν αναμενόμενο αύξησε τα κόστη διαμονής ή επένδυσης σε διαμερίσματα και κατοικίες, κυρίως γιατί οι ιδιοκτήτες βρήκαν την ευκαιρία που έψαχναν, προκειμένου να περιορίσουν τις ζημιές των προηγούμενων ετών, που είχαν επιφέρει η οικονομική και η υγειονομική κρίση. 

Μια εξέλιξη που έχει φέρει σε αδιέξοδο πολλά νοικοκυριά και επιχειρήσεις, καθώς από τη μία δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις αυξήσεις των ενοικίων που τους ζητούνται και από την άλλη η πρόσβαση σε δανεισμό για αγορά κατοικίας είναι ακόμα περιορισμένη σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια.   

Ενδεικτικό παράδειγμα του «φρένου» που είχε μπει στα στεγαστικά δάνεια και σιγά σιγά ανακάμπτει, είναι τα 17 δις ευρώ που είχαν εκδοθεί προ οικονομικής κρίσης (2005) για αγορά ακινήτων και της αντίστοιχης εικόνας του 2021 που άγγιξαν μόλις τα 900 εκατ. ευρώ.     

Και μπορεί η χρηματοδότηση να είναι περιορισμένη, όμως αυτό δε σημαίνει ότι οι τιμές των ακινήτων προς πώληση δεν αυξάνονται. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, η αξία των ακινήτων αυξήθηκε το 2019 κατά 7,2%, ενώ το 2020 κατά 4,3%. Τα συγκεκριμένα ποσοστά διαφοροποιούνται ανάλογα με την ειδικότερη τοποθεσία, αν δηλαδή το ακίνητο είναι κοντά σε σταθμό του Μετρό ή γενικότερα σε Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, αν είναι ανακαινισμένο, αν έχει θέα ή ακόμα και αυτόνομη θέρμανση.   

Χαρακτηριστικό είναι επίσης το παράδειγμα της αύξησης που έχει σημειωθεί στις τιμές των ενοικίων στο κέντρο της Αθήνας, οι οποίες την τελευταία τετραετία κυμαίνονται στο 20% με 30%, ενώ στα προάστια το ποσοστό αυτό διαμορφώνεται στο 10% με 15%.  

Όσο λοιπόν η ζήτηση για κατοικίες παραμένει σταθερή (κάθε χρόνο περίπου 15.000 με 20.000 οικογένειες και άνθρωποι αναζητούν σπίτι), η πρόσβαση σε δανεισμό είναι περιορισμένη και οι τιμές των ακινήτων μαζί με τα κόστη για ενοικίαση αυξάνονται, τόσο θα υπάρχει ώθηση των ενδιαφερόμενων σε εναλλακτικές λύσεις, όπως αυτήν της αποκεντροποίησης.
 
Αν σε αυτήν την εξίσωση βάλουμε και το πρόσφατο ενεργειακό κόστος, σε συνδυασμό με τον πληθωρισμό που έχει δημιουργηθεί, τότε αναμένεται οι προϋπολογισμοί των νοικοκυριών που βρίσκονται σε ενοίκιο ή υπολογίζουν να προχωρήσουν σε αγορά ακινήτου να εκτροχιαστούν, δημιουργώντας ένα πραγματικό πρόβλημα στον κλάδο που χρήζει άμεσης αντιμετώπισης.