Ο Covid-19 επηρέασε αδιαμφισβήτητα την υγεία μας περισσότερο απ’ ότι ο ίδιος ο ιός. Οι καραντίνες αλλά και οι απαγορεύσεις κυκλοφορίας, άλλαξαν σημαντικά τις διατροφικές μας συνήθειες με πολλές μελέτες να κάνουν αναφορά ότι η αύξηση σωματικού βάρους στους ενήλικες κυμάνθηκε από 3 μέχρι 15 κιλά κατά μέσο όρο το 2020.
Με εξαίρεση μειοψηφικές ομάδες ανθρώπων, η πλειοψηφία του κόσμου κατά την περίοδο έξαρσης της πανδημίας, συνήθισαν στην καθιστική ζωή η οποία αναπόφευκτα επηρέασε αρνητικά το μεταβολισμό τους, τη φυσική τους κατάσταση και την ψυχολογία τους. Καθιστική ζωή η οποία ενισχύθηκε και με την εξ αποστάσεως εργασία ως αποτέλεσμα του προσωρινού προληπτικού κλεισίματος γραφείων και επιχειρήσεων.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει δηλώσει ότι η αλλαγή αυτή στο εργασιακό περιβάλλον σε συνδυασμό με την περιορισμένη πρόσβαση σε φρέσκα προϊόντα, ώθησε τον κόσμο στην υιοθέτηση ανθυγιεινών συνηθειών στη διατροφή του. Επίσης η έλλειψη «ελευθερίας» στις μετακινήσεις, οι παρατεταμένες περίοδοι εγκλεισμού και η αύξηση του χρόνου μπροστά από οθόνες, σε συνδυασμό με το άγχος που δημιούργησαν οι απότομες αλλαγές στις καθημερινές συνήθειες του κόσμου, αύξησαν την όρεξη και τη διάθεση για snacks & “comfort food” με τροφές υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά, ζάχαρη και αλάτι.
Πως σχετίζεται η παχυσαρκία με τον Covid-19;
Η παχυσαρκία είναι μια ταχέως αναπτυσσόμενη ασθένεια με χαρακτηριστικά πανδημίας, καθώς παγκοσμίως περισσότεροι από 2 δις. άνθρωποι είναι υπέρβαροι με το 39% εξ αυτών να είναι παχύσαρκοι. Η σύνθετη παθοφυσιολογία της παχυσαρκίας χαρακτηρίζεται από υπερτροφία και υπερπλασία του λιπώδους ιστού κυρίως λόγω μη αρμονικής ενεργειακής ισορροπίας του ατόμου. Παράλληλα, αρκετά από τα περιστατικά που νόσησαν ή κατέληξαν από τον Covid-19, συνδέονται με μια σειρά υποκείμενων νοσημάτων όπως η παχυσαρκία. Σύνδεση που δείχνει ότι οι παχύσαρκοι άνθρωποι έχουν αυξημένο ρίσκο επιπλοκών που μπορεί να αποδοθεί σε πολλούς μηχανισμούς, όπως η χρόνια φλεγμονή και το εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα ή ακόμα και από την υπερπλασία του λιπώδους ιστού ο οποίος τείνει να αποτελεί πρόσφορο έδαφος για τον ιό.
Τι λύσεις υπάρχουν;
Αρκετές είναι οι δημοσιεύσεις στα social media που αφορούν σε προτάσεις για προγράμματα διατροφής που υπόσχονται άμεσες λύσεις στη μείωση σωματικού βάρους. Και η αλήθεια είναι ότι η καραντίνα μας πάχυνε, κάτι που εκ των πραγμάτων δεν είναι καλό για την υγεία μας.
Είναι όμως αυτό το μοναδικό «απόνερο» της πανδημίας; Μήπως θα έπρεπε να μας απασχολεί επίσης και η ψυχική μας υγεία; Μήπως το να μας απασχολούν τα νούμερα στη ζυγαριά, πέρα των άλλων θεμάτων που έχουμε, δεν μας κάνει τελικά καλό; Πως μπορούμε να προσέχουμε τη διατροφή μας πέρα από το να ανησυχούμε για τις θερμίδες που τρώμε και τα κιλά που γράφει η ζυγαριά;
Για δεκαετίες κυβερνητικοί και θεσμικοί οργανισμοί επέμεναν ότι πρέπει να προσέχουμε τη διατροφή μας τρώγοντας λιγότερο φαγητό. Προσέγγιση που πολλές πετυχημένες επιστημονικές έρευνες στο αδυνάτισμα έχουν αποδείξει ότι η επικέντρωση στο μέτρημα θερμίδων είναι συνταγή αποτυχίας. Ακολουθούν μερικές προσεγγίσεις που μπορεί να σας φανούν χρήσιμες:
O αρκετός και ποιοτικός ύπνος είναι καθοριστικός στην προσπάθεια μείωσης του σωματικού μας βάρους. Η στέρηση ύπνου μας ωθεί στην επιθυμία κατανάλωσης τροφών με μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε ενέργεια (λιπαρά και ζάχαρη) και μας απομακρύνει από τη θέληση να επιδιώξουμε τους στόχους μας αναφορικά με την υγεία μας. Επίσης η στέρηση ύπνου διαταράσσει τη μεταβολική ψυχολογία μας και τις ορμόνες που ελέγχουν την όρεξή μας.